Μπορεί η καλοήθης υπερπλασία προστάτη να υποχωρήσει με φυσική αντιμετώπιση;

Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη (ΚΥΠ) είναι μια ιδιαίτερα κοινή πάθηση που επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής των ανδρών μέσης και μεγαλύτερης ηλικίας. Πρόκειται για μια καλοήθη, δηλαδή μη καρκινική, διόγκωση του προστάτη αδένα, που συχνά οδηγεί σε συμπτώματα του κατώτερου ουροποιητικού συστήματος, όπως συχνουρία, νυκτουρία, ασθενή ροή ούρων και αίσθημα ατελούς κένωσης της κύστης. Δεδομένου ότι η φαρμακευτική αγωγή ή η χειρουργική επέμβαση δεν είναι πάντα η πρώτη επιλογή — είτε λόγω παρενεργειών είτε λόγω ήπιας συμπτωματολογίας της πάθησης — υφίσταται αυξανόμενο ενδιαφέρον για φυσικές, μη φαρμακευτικές ή εναλλακτικές μεθόδους αντιμετώπισης. Το ερώτημα που γεννάται, λοιπόν, είναι εύλογο: μπορεί η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη να υποχωρήσει ή να ελεγχθεί με φυσική αντιμετώπιση;

Τι είναι ο προστάτης και η καλοήθης υπερπλασία προστάτη;

Ο προστάτης είναι ένας μικρός, συμπαγής αδένας σε μέγεθος κάστανου, ο οποίος αποτελεί μέρος του ανδρικού ουροποιογεννητικού συστήματος. Ανατομικά εντοπίζεται κάτω από την ουροδόχο κύστη και μπροστά από το ορθό, περιβάλλοντας το αρχικό τμήμα της ουρήθρας. Η βασική λειτουργία του προστάτη είναι η παραγωγή μέρους του εκσπερματιστικού υγρού, συγκεκριμένα περίπου 0,5 ml, το οποίο περιέχει ένζυμα και άλλες θρεπτικές ουσίες που συμβάλλουν στην κινητικότητα και βιωσιμότητα των σπερματοζωαρίων.

Η καλοήθης υπερπλασία προστάτη, από την άλλη πλευρά, είναι η προοδευτική, μη καρκινική διόγκωση του προστάτη, κυρίως στη μεταβατική του ζώνη, η οποία με την πάροδο της ηλικίας αρχίζει να πιέζει την ουρήθρα. Το αποτέλεσμα είναι η παρεμπόδιση της ροής των ούρων και η εμφάνιση ενοχλητικών συμπτωμάτων, όπως:

• συχνουρία
• επιτακτική ανάγκη για ούρηση
• αδύναμη ή διακεκομμένη ροή ούρων
• νυκτουρία (συχνές νυχτερινές αφυπνίσεις για ούρηση)
• αίσθηση ατελούς κένωσης της κύστης

Η ΚΥΠ δεν είναι καρκίνος, ούτε μεταπίπτει σε κακοήθεια. Πρόκειται για μια σχετικά φυσιολογική συνέπεια της γήρανσης, αλλά το μέγεθος της υπερπλασίας και η βαρύτητα των συμπτωμάτων διαφέρουν σημαντικά από άτομο σε άτομο.

Θεραπευτικές επιλογές για την ΚΥΠ

Η επιλογή θεραπείας εξαρτάται από τη βαρύτητα των συμπτωμάτων και τον βαθμό στον οποίο αυτά επηρεάζουν τη ζωή του ασθενούς. Σε περιπτώσεις ήπιων ενοχλημάτων, συχνά δεν απαιτείται άμεση φαρμακευτική ή χειρουργική παρέμβαση, αλλά συστηματική παρακολούθηση. Όταν τα συμπτώματα είναι μέτρια έως σοβαρά, υπάρχουν δύο βασικοί θεραπευτικοί άξονες: η φαρμακευτική και η χειρουργική θεραπεία. Στη φαρμακευτική αντιμετώπιση περιλαμβάνονται φάρμακα που χαλαρώνουν τον μυϊκό τόνο του προστάτη (άλφα-αναστολείς) και φάρμακα που αναστέλλουν την ενζυμική μετατροπή της τεστοστερόνης σε DHT (αναστολείς 5-άλφα-αναγωγάσης), συμβάλλοντας σε μακροπρόθεσμη μείωση του μεγέθους του προστάτη.

Όταν η φαρμακευτική αγωγή δεν επαρκεί ή υπάρχουν επιπλοκές, όπως υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις, λιθίαση κύστης, αιματουρία, υδρονέφρωση, παραμονή υπολείμματος ούρων ή επίσχεση, τότε είναι απαραίτητη η χειρουργική αντιμετώπιση. Η πιο συχνά εφαρμοζόμενη επέμβαση είναι η διουρηθρική προστατεκτομή (TURP), κατά την οποία αφαιρείται ενδοσκοπικά το υπερπλαστικό τμήμα του προστάτη.

Μπορεί η καλοήθης υπερπλασία προστάτη να υποχωρήσει με φυσική αντιμετώπιση;

Η ιδέα ότι η καλοήθης υπερπλασία προστάτη μπορεί να «υποχωρήσει» με φυσική αντιμετώπιση δεν συνεπάγεται πλήρη αναστροφή της υπερπλασίας, αλλά κυρίως αναφέρεται στη μείωση των συμπτωμάτων και στην επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου. Σε ήπια ή αρχόμενα στάδια, πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι αλλαγές στον τρόπο ζωής, κατάλληλη διατροφή και χρήση επιλεγμένων φυτικών σκευασμάτων μπορούν να προσφέρουν ουσιαστική ανακούφιση χωρίς την ανάγκη για φάρμακα ή επεμβάσεις. Η φυσική προσέγγιση, όταν εφαρμόζεται με συνέπεια και επιστημονική καθοδήγηση, μπορεί να αποτελέσει ένα σημαντικό όπλο στη διαχείριση της καλοήθους υπερπλασίας προστάτη.

Τρόποι ώστε η καλοήθης υπερπλασία προστάτη να βελτιωθεί με φυσική αντιμετώπιση

Η διατροφή αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της φυσικής διαχείρισης της καλοήθους υπερπλασίας προστάτη. Τρόφιμα πλούσια σε αντιοξειδωτικά, όπως το λυκοπένιο που περιέχεται σε ντομάτες και καρπούζια, έχουν συσχετιστεί με μείωση της δραστικότητας της DHT. Ισοφλαβόνες που υπάρχουν σε προϊόντα σόγιας φαίνεται να επιδρούν θετικά στη ρύθμιση της ορμονικής δραστηριότητας. Τα ω-3 λιπαρά οξέα που υπάρχουν σε λιπαρά ψάρια έχουν αντιφλεγμονώδη δράση, ενώ ο περιορισμός του κόκκινου κρέατος, των επεξεργασμένων τροφών και των γαλακτοκομικών προϊόντων μπορεί επίσης να λειτουργήσει ευεργετικά. Επιπλέον, ορισμένα φυτικά σκευάσματα μπορούν να μειώσουν τη φλεγμονή, να βελτιώσουν τη ροή των ούρων και να μειώσουν τα επίπεδα DHT, αν και τα αποτελέσματα διαφέρουν από άτομο σε άτομο και απαιτείται πάντα ιατρική επίβλεψη.

Σημαντικό επίσης είναι να επισημανθεί ο ρόλος της σωματικής άσκησης, η οποία όχι μόνο συμβάλλει στον έλεγχο του σωματικού βάρους, αλλά και στη μείωση της φλεγμονής και της ενδοκοιλιακής πίεσης. Η τακτική αερόβια άσκηση, τουλάχιστον 30 λεπτά την ημέρα, μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στη μείωση των ενοχλημάτων που προέρχονται από το ουροποιητικό. Ασκήσεις πυελικού εδάφους (γνωστές και ως ασκήσεις Kegel) ενισχύουν τους μύες του περινέου και βελτιώνουν τον έλεγχο της ούρησης. Τέλος, η διαχείριση του στρες μπορεί να μειώσει την υπερδραστηριότητα της ουροδόχου κύστης και τη συμπτωματολογία της καλοήθους υπερπλασίας προστάτη.

Συμπερασματικά

Η καλοήθης υπερπλασία προστάτη είναι μία συχνή, φυσιολογική κατά μία έννοια, συνέπεια της γήρανσης που μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα ζωής του άνδρα. Η διάγνωσή της απαιτεί προσεκτική αξιολόγηση και παρακολούθηση, κυρίως για τον αποκλεισμό άλλων σοβαρότερων παθήσεων, όπως ο καρκίνος προστάτη. Αν και το να υποχωρήσει εντελώς η καλοήθης υπερπλασία προστάτη με φυσική αντιμετώπιση δεν είναι απόλυτα εφικτό ως σενάριο, η συνδυασμένη προσέγγιση με διατροφικές αλλαγές, άσκηση, διαχείριση βάρους και φαρμακευτική αγωγή μπορεί να μειώσει αισθητά τα συμπτώματα και να επιβραδύνει την εξέλιξή της, προσφέροντας έτσι ουσιαστική βελτίωση στην καθημερινότητα των ανδρών. Η παρακολούθηση από εξειδικευμένο ουρολόγο είναι απαραίτητη ώστε να εξασφαλιστεί η ασφαλής και αποτελεσματική εφαρμογή αυτών των φυσικών παρεμβάσεων. Ο χειρουργός ουρολόγος Δρ. Βασίλειος Μυγδάλης προτείνει τα κατάλληλα θεραπευτικά μέτρα ώστε τα συμπτώματα της καλοήθους υπερπλασίας προστάτη να πάψουν να αποτελούν εμπόδιο στην καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής των ασθενών.