Ο καρκίνος των όρχεων μπορεί να καταπολεμηθεί με χημειοθεραπεία;

Ο καρκίνος των όρχεων είναι μία από τις πιο θεραπεύσιμες μορφές καρκίνου, ειδικά όταν διαγιγνώσκεται έγκαιρα. Αν και είναι σχετικά σπάνιος σε σύγκριση με άλλες μορφές καρκίνου, είναι ο πιο συχνός σε νεαρούς άνδρες, συνήθως ηλικίας 15 έως 45 ετών. Με τις σύγχρονες ιατρικές θεραπείες, ιδίως τη χημειοθεραπεία—τα ποσοστά επιβίωσης έχουν αυξηθεί σημαντικά. Πάνω από το 95% των ανδρών με καρκίνο των όρχεων θεραπεύονται πλήρως, ακόμα και σε προχωρημένα στάδια. Καταπολεμάται όμως εντελώς ο καρκίνος των όρχεων με χημειοθεραπεία ή χρειάζονται περαιτέρω θεραπευτικά βήματα;

Αν και σπάνιος, αυτό δε σημαίνει ότι οι άντρες μπορούν να επαναπαύονται και να μην δίνουν τη δέουσα προσοχή. Ο καρκίνος στους όρχεις προκαλεί συμπτώματα τα οποία είναι σύνηθες να αντιλαμβάνεται πρώτος ο ίδιος ο ασθενής, καθώς η κυρίαρχη ένδειξη είναι η ανάπτυξη ενός εξογκώματος στον πάσχοντα όρχι. Να σημειωθεί ότι εφόσον ανευρεθεί εγκαίρως, αποτελεί την πλέον θεραπεύσιμη μορφή καρκίνου του ουροποιητικού, με ποσοστό ίασης που αγγίζει σχεδόν το 100%.

Τι είναι ο καρκίνος των όρχεων;

Ο καρκίνος των όρχεων ξεκινά στους όρχεις και πιο συγκεκριμένα από τα γεννητικά κύτταρα των όρχεων, τα οποία είναι υπεύθυνα για την παραγωγή σπέρματος. Υπάρχουν δύο τύποι κυττάρων που ευθύνονται για την ανάπτυξη του καρκίνου:

• Τα σεμινώματα (ο πιο συνήθης τύπος)
• Οι μη σεμινωματώδεις όγκοι.

Ο ασθενής αρχίζει και υποψιάζεται ότι κάτι δεν πάει καλά μετά από την εντόπιση μιας ανώδυνης μάζας στον όρχι είτε από τον ίδιο είτε από τη σύντροφό του. Αν ένα από τα συμπτώματα που βιώνει ο ασθενής είναι ο πόνος στους όρχεις κατά πάσα πιθανότητα ο όγκος είναι μη σεμινωματώδης. Να σημειωθεί ότι εφόσον ανευρεθεί εγκαίρως, ο καρκίνος των όρχεων αποτελεί την πλέον θεραπεύσιμη μορφή καρκίνου του ουροποιητικού, με ποσοστό ίασης που αγγίζει σχεδόν το 100%. Ειδικά οι μη- σεμινωματώδεις όγκοι, αν και εξελίσσονται ταχύτερα, ανταποκρίνονται εξαιρετικά στη χημειοθεραπεία, γεγονός που αποδεικνύει ότι ο καρκίνος των όρχεων μπορεί να καταπολεμηθεί με χημειοθεραπεία ακόμα και στα πιο επιθετικά του στάδια.

Αίτια και παράγοντες κινδύνου

Τα ακριβή αίτια εμφάνισης καρκίνου των όρχεων δεν είναι πλήρως γνωστά. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισής του. Αυτοί περιλαμβάνουν την κρυψορχία (όταν ο όρχις δεν κατεβαίνει σωστά κατά τη γέννηση), το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου των όρχεων, προηγούμενο καρκίνο στον άλλο όρχι και ορισμένες σπάνιες γενετικές παθήσεις. Πολλοί άνδρες όμως αναπτύσσουν τη νόσο χωρίς κανέναν γνωστό παράγοντα κινδύνου.

Συμπτώματα, διάγνωση και σταδιοποίηση

Το πιο συχνό πρώιμο σύμπτωμα του καρκίνου των όρχεων είναι μια ανώδυνη μάζα στον όρχι που έχει αρχικά το μέγεθος ενός μπιζελιού. Αυτή η μάζα είναι συνήθως ανώδυνη, ωστόσο δεν αποκλείεται να προκαλέσει δυσφορία ή αίσθημα βάρους στο όσχεο. Το μέγεθος της μάζας δεν αποκλείεται να αυξάνεται προοδευτικά σε μέγεθος με την πάροδο του χρόνου. Επίσης, δεν αποκλείεται να προκύψει διόγκωση ή αύξηση του μεγέθους του όρχι, είτε υφίσταται ένας αισθητός όγκος είτε όχι.

Να σημειωθεί ότι αν και πολλοί καρκίνοι των όρχεων είναι ανώδυνοι, ορισμένοι ασθενείς μπορεί να αισθανθούν αμβλύ ή ακόμα και οξύ πόνο στους όρχεις ή στο όσχεο. Αυτός ο πόνος μπορεί μερικές φορές να αντανακλά στην κάτω κοιλιακή χώρα ή στην περιοχή της βουβωνικής χώρας. Τέλος, τυχόν αλλαγή στη σκληρότητα ή την υφή των όρχεων μπορούν να υποδηλώνουν καρκίνο. Οι προσβεβλημένοι όρχεις μπορεί να φαίνονται πιο σκληροί ή πιο σφιχτοί από το συνηθισμένο.

Αν υπάρχει υποψία καρκίνου, ο γιατρός θα ξεκινήσει με μια κλινική εξέταση η οποία περιλαμβάνει ψηλάφηση όρχεων για την ανίχνευση εξογκώματος, διόγκωσης ή αλλαγών στη σύσταση. Οι βουβωνικοί λεμφαδένες επίσης εξετάζονται για τυχόν ενδείξεις μετάστασης. Επόμενο διαγνωστικό βήμα είναι το υπερηχογράφημα όσχεου, το οποίο καθιστά εφικτή την ανεύρεση κάποιου όγκου στην περιοχή. Ακολουθούν αιματολογικές εξετάσεις για τη μέτρηση καρκινικών δεικτών. Αν επιβεβαιωθεί η διάγνωση, διενεργούνται αξονικές τομογραφίες (συνήθως κοιλίας και θώρακα) για να διαπιστωθεί αν ο καρκίνος έχει κάνει μεταστάσεις. Με βάση αυτά τα αποτελέσματα, ορίζεται το στάδιο του καρκίνου.

Θεραπευτική στρατηγική

Χειρουργική θεραπεία

Το πρώτο και κύριο βήμα στη θεραπεία είναι η χειρουργική αφαίρεση του προσβεβλημένου όρχεως, με μια επέμβαση που ονομάζεται ριζική ορχεκτομή. Η επέμβαση αυτή επιβεβαιώνει και τη διάγνωση, καθώς επιτρέπει την ιστολογική μελέτη του όγκου. Ο Χειρουργός Ουρολόγος Δρ. Βασίλειος Μυγδάλης πραγματοποιεί τη συγκεκριμένη επέμβαση με απόλυτη προσοχή, ώστε να προκύψει το βέλτιστο ογκολογικό αποτέλεσμα. Αν υπάρχουν ενδείξεις ότι ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί σε λεμφαδένες της κοιλιάς, μπορεί να απαιτηθεί και δεύτερη επέμβαση για την αφαίρεσή τους.

Ακτινοθεραπεία

Η ακτινοθεραπεία χρησιμοποιεί ακτίνες υψηλής ενέργειας για την καταστροφή των καρκινικών κυττάρων. Χρησιμοποιείται κυρίως για τη θεραπεία των σεμινωμάτων, τα οποία είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στην ακτινοβολία. Μπορεί να εφαρμοστεί μετά τη χειρουργική αφαίρεση, όταν υπάρχει κίνδυνος μικροσκοπικής υπολειπόμενης νόσου στους λεμφαδένες. Ωστόσο, σήμερα προτιμάται λιγότερο από το παρελθόν, καθώς η χημειοθεραπεία έχει εξίσου υψηλή αποτελεσματικότητα και μικρότερες μακροχρόνιες παρενέργειες.

Καρκίνος των όρχεων και καταπολέμηση με χημειοθεραπεία

Η χημειοθεραπεία έχει φέρει επανάσταση στη θεραπεία του καρκίνου των όρχεων. Πρόκειται για φάρμακα που κυκλοφορούν στο αίμα και καταστρέφουν καρκινικά κύτταρα σε ολόκληρο το σώμα. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό όταν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί πέρα από τον όρχι, ή όταν η νόσος δεν ανιχνεύεται με εξετάσεις.

Ακόμα και στα πιο προχωρημένα στάδια, ο καρκίνος των όρχεων καταπολεμάται με χημειοθεραπεία και οι περισσότεροι ασθενείς επιτυγχάνουν πλήρη ίαση. Η θεραπεία διαρκεί μερικές εβδομάδες και χορηγείται σε κύκλους. Ανάλογα με το στάδιο και τη γενική κατάσταση του ασθενούς, προσαρμόζεται η ένταση και η διάρκεια της αγωγής.

Τι παρενέργειες εμφανίζονται όταν ο καρκίνος των όρχεων καταπολεμάται με χημειοθεραπεία;

Όπως κάθε ισχυρή θεραπεία, έτσι και η χημειοθεραπεία έχει παρενέργειες. Κάποιες από τις πιο συχνές είναι ναυτία, κόπωση, τριχόπτωση και αυξημένη ευαισθησία σε λοιμώξεις. Πιθανές μακροχρόνιες επιπλοκές περιλαμβάνουν προβλήματα σε πνεύμονες, νεφρά, ή αίσθηση μουδιάσματος στα άκρα. Οι γιατροί παρακολουθούν στενά τους ασθενείς και προσαρμόζουν τη θεραπεία όταν χρειάζεται, με στόχο την ασφάλεια και την καλύτερη δυνατή ποιότητα ζωής. Με αυτό τον τρόπο, ο καρκίνος των όρχεων καταπολεμάται επιτυχώς με χημειοθεραπεία.

Γονιμότητα και κρυοσυντήρηση σπέρματος

Η χημειοθεραπεία μπορεί να επηρεάσει την παραγωγή σπέρματος. Αν και αρκετοί ασθενείς επανακτούν τη γονιμότητά τους, η κρυοσυντήρηση σπέρματος πριν την έναρξη της θεραπείας αποτελεί βασικό προληπτικό μέτρο για όσους επιθυμούν να τεκνοποιήσουν στο μέλλον.

Σήμερα, είναι απόλυτα τεκμηριωμένο ότι ο καρκίνος των όρχεων μπορεί να καταπολεμηθεί με χημειοθεραπεία, ακόμα και όταν βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο. Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της ογκολογίας. Η συνδυαστική θεραπεία με χειρουργείο, και όπου χρειάζεται ακτινοβολία, οδηγεί σε πλήρη ανάρρωση για τη μεγάλη πλειοψηφία των ασθενών. Με την κατάλληλη καθοδήγηση από την ιατρική ομάδα, οι άνδρες που διαγιγνώσκονται με καρκίνο των όρχεων έχουν σήμερα μπροστά τους ένα μέλλον γεμάτο υγεία και ελπίδα.