Η κιρσοκήλη αντιμετωπίζεται με επέμβαση ή με συντηρητική θεραπεία;

Η κιρσοκήλη είναι ένας ιατρικός όρος που για πολλούς άνδρες ακούγεται άγνωστος, μέχρι τη στιγμή που θα τη συναντήσουν στο ιατρικό τους ιστορικό ή σε μια εξέταση ρουτίνας. Παρόλο που συχνά δεν προκαλεί έντονα συμπτώματα, μπορεί να έχει σημαντικές συνέπειες στην ποιότητα ζωής και, κυρίως, στη γονιμότητα. Η κιρσοκήλη βρίσκεται ανάμεσα στις παθήσεις που μπορούν να διορθωθούν οριστικά με μια εξειδικευμένη επέμβαση, η οποία σήμερα πραγματοποιείται με απόλυτη ασφάλεια και υψηλά ποσοστά επιτυχίας.

 

Τι είναι η κιρσοκήλη και γιατί αντιμετωπίζεται με χειρουργική επέμβαση;

 

Η κιρσοκήλη είναι μια πάθηση που χαρακτηρίζεται από κιρσοειδή διεύρυνση του φλεβικού δικτύου του όρχεως. Με απλά λόγια, οι φλέβες που παροχετεύουν το αίμα από τον όρχι φουσκώνουν, παρόμοια με τους κιρσούς των κάτω άκρων. Η κιρσοκήλη συνιστά το πιο συχνό αίτιο ανδρικής υπογονιμότητας που μπορεί να διορθωθεί με χειρουργική επέμβαση, αφού επηρεάζει τη φυσιολογική παραγωγή και ποιότητα του σπέρματος. Στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων –περίπου 90%– αφορά τον αριστερό όρχι, ενώ στο 10% μπορεί να εμφανιστεί και αμφοτερόπλευρα.

 

Η κιρσοκήλη αντιμετωπίζεται με χειρουργική επέμβαση καθώς πρόκειται για ανατομικό ζήτημα. Καμία φαρμακευτική αγωγή δεν μπορεί να διορθώσει την παλινδρόμηση του αίματος και τη διάταση των φλεβών. Η επέμβαση αποκαθιστά τη φυσιολογική κυκλοφορία του αίματος στην περιοχή, επαναφέροντας τη φυσιολογική θερμοκρασία και βελτιώνοντας τη λειτουργία των όρχεων.

 

Πώς δημιουργείται η κιρσοκήλη και γιατί αφορά κυρίως τον αριστερό όρχι

 

Η βασική αιτία της κιρσοκήλης είναι ανατομική. Η αριστερή σπερματική φλέβα εκβάλλει κάθετα στη νεφρική φλέβα, γεγονός που προκαλεί μεγαλύτερη αντίσταση στη ροή του αίματος και τάση για στάση. Αντίθετα, η δεξιά σπερματική φλέβα εκβάλλει υπό γωνία στην κάτω κοίλη φλέβα, με λιγότερα προβλήματα αποχέτευσης του αίματος. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η φλέβα μπορεί να συμπιέζεται ανάμεσα στην κοιλιακή αορτή και την άνω μεσεντέρια αρτηρία, εντείνοντας τη δυσκολία ροής.

 

Παράλληλα, πολλοί άνδρες έχουν εκ γενετής ανεπάρκεια ή πλήρη απουσία βαλβίδων στις φλέβες του όρχεως, με αποτέλεσμα το αίμα να παλινδρομεί και να συσσωρεύεται. Με τον καιρό, αυτή η χρόνια στάση οδηγεί στη διόγκωση και διάταση του φλεβικού δικτύου.

 

Ποια είναι τα συμπτώματα και οι επιπτώσεις της κιρσοκήλης

 

Η κιρσοκήλη στις περισσότερες περιπτώσεις δεν προκαλεί έντονα συμπτώματα και συχνά διαγιγνώσκεται τυχαία κατά τον έλεγχο γονιμότητας. Όταν εκδηλώνεται, μπορεί να γίνει αισθητή ως διόγκωση στην περιοχή του όσχεου, η οποία αυξάνεται σε όρθια θέση και υποχωρεί όταν ξαπλώνετε. Πολλοί άνδρες περιγράφουν αίσθημα βάρους ή ήπιο άλγος, το οποίο επιδεινώνεται με παρατεταμένη ορθοστασία ή έντονη σωματική δραστηριότητα.

 

Η σημαντικότερη επίπτωση είναι η επιβάρυνση της γονιμότητας. Η χρόνια αύξηση της θερμοκρασίας του όρχεως, η κακή οξυγόνωση και το οξειδωτικό στρες επηρεάζουν αρνητικά τον αριθμό, την κινητικότητα και τη μορφολογία των σπερματοζωαρίων. Έχει διαπιστωθεί ότι περίπου το 20% των εφήβων με κιρσοκήλη θα εμφανίσουν στο μέλλον προβλήματα τεκνοποίησης.

 

Γιατί η κιρσοκήλη είθισται να αντιμετωπίζεται με χειρουργική επέμβαση

 

Η κιρσοκήλη αντιμετωπίζεται με χειρουργική επέμβαση επειδή:

• Πρόκειται για ανεπάρκεια των φλεβών στο όσχεο (το πλέγμα των φλεβών που απομακρύνουν το αίμα από τον όρχι), με αποτέλεσμα να λιμνάζει το αίμα, να αυξάνεται η θερμοκρασία και να επηρεάζεται η λειτουργία των όρχεων.
• Καμία φαρμακευτική αγωγή δεν διορθώνει τη βλάβη. Τα φάρμακα μπορεί να βελτιώσουν συμπτώματα (π.χ. πόνο), αλλά δεν αποκαθιστούν την παλινδρόμηση του αίματος και τη διάταση των φλεβών.
• Η χειρουργική επέμβαση (π.χ. μικροχειρουργική απολίνωση, λαπαροσκοπική απολίνωση) απομονώνει ή κλείνει τις πάσχουσες φλέβες, ώστε το αίμα να διοχετεύεται από φυσιολογικές οδούς, μειώνοντας τη θερμοκρασία και το οξειδωτικό στρες στους όρχεις.

 

Η σημασία της επέμβασης στη θεραπεία της κιρσοκήλης

 

Η αντιμετώπιση της κιρσοκήλης βασίζεται στον βαθμό συμπτωμάτων και το αν επηρεάζεται η γονιμότητα. Αν η κιρσοκήλη δεν προκαλεί ενοχλήσεις ή πρόβλημα τεκνοποίησης, δεν είναι υποχρεωτική η θεραπεία. Ωστόσο, όταν εμφανίζεται πόνος, ατροφία του όρχεως ή δυσλειτουργία σπερματογένεσης, η χειρουργική αποκατάσταση θεωρείται η θεραπεία εκλογής.

 

Ο σκοπός της επέμβασης είναι να απολινωθούν οι φλέβες που παλινδρομούν και να ανακατευθυνθεί η αιματική ροή προς φυσιολογικές φλέβες. Με αυτόν τον τρόπο αποκαθίσταται η θερμορύθμιση και η οξυγόνωση του όρχεως, με αποτέλεσμα την ανάκαμψη της παραγωγής σπέρματος.

 

Χειρουργικές τεχνικές

 

Η χειρουργική θεραπεία μπορεί να γίνει με διάφορες τεχνικές:

• Ανοικτή απολίνωση: πραγματοποιείται υψηλή, βουβωνική ή ορχική απολίνωση της έσω σπερματική φλέβας.
• Λαπαροσκοπική απολίνωση: γίνεται μέσω μικρών τομών στην κοιλιά.
• Μικροχειρουργική βουβωνική ή υποβουβωνική απολίνωση: θεωρείται η πιο αποτελεσματική και ασφαλής τεχνική.

 

Η μικροχειρουργική υποβουβωνική απολίνωση υπερτερεί σαφώς, καθώς με τη χρήση μικροσκοπίου επιτρέπει την απολίνωση ακόμη και των μικρότερων φλεβών και την αναγνώριση παράπλευρων κυκλοφοριών, μειώνοντας τον κίνδυνο υποτροπής (0-2%) και επιπλοκών (1-5%). Επιπλέον, αποφεύγεται ο τραυματισμός αρτηριών και λεμφαγγείων, περιορίζοντας την πιθανότητα υδροκήλης και μετεγχειρητικού πόνου.

 

Η επέμβαση μπορεί να γίνει με τοπική, περιοχική ή γενική αναισθησία, ανάλογα με την περίπτωση και τις προτιμήσεις του ασθενούς. Στο μεγαλύτερο ποσοστό, η μικροχειρουργική μέθοδος αποτελεί την επιλογή πρώτης γραμμής.

 

Ανάρρωση και επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες

 

Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο ασθενής που πάσχει από κιρσοκήλη και έχει υποβληθεί σε επέμβαση εξέρχεται από το νοσοκομείο την επόμενη μέρα. Μέσα σε 2-3 ημέρες μπορεί να επανέλθει σε ήπιες καθημερινές δραστηριότητες. Ο πόνος είναι συνήθως ήπιος και αντιμετωπίζεται με κοινά αναλγητικά. Η επιστροφή σε πιο έντονη σωματική άσκηση γίνεται μετά από δύο εβδομάδες, εφόσον δεν υπάρχουν ενοχλήσεις. Οι ερωτικές επαφές αποφεύγονται για λίγες εβδομάδες, σύμφωνα με τις οδηγίες του θεράποντα ιατρού.

 

Η βελτίωση της ποιότητας του σπέρματος παρατηρείται συνήθως 6-9 μήνες μετά την επέμβαση, διάστημα που απαιτείται για την παραγωγή νέων σπερματοζωαρίων. Σε ποσοστό 60-70%, καταγράφεται βελτίωση της κινητικότητας και της μορφολογίας τους, γεγονός που συχνά οδηγεί σε φυσική σύλληψη χωρίς περαιτέρω τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

 

Πιθανές επιπλοκές που μπορεί να αντιμετωπίσει ένας ασθενής με κιρσοκήλη που υποβλήθηκε σε επέμβαση

 

Οι επιπλοκές της μικροχειρουργικής τεχνικής είναι σπάνιες και συνδέονται κυρίως με απειρία του χειρουργού. Αν συμβούν, περιλαμβάνουν υποτροπή, υδροκήλη ή τραυματισμό σπερματικής αρτηρίας. Όμως, όταν η επέμβαση γίνεται από έμπειρη ομάδα, οι κίνδυνοι αυτοί είναι εξαιρετικά περιορισμένοι.

 

Συνοψίζοντας, η κιρσοκήλη είναι ένα πολύ συχνό πρόβλημα που μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά, συνήθως με χειρουργική επέμβαση. Η μικροχειρουργική απολίνωση αποτελεί σήμερα τη μέθοδο εκλογής, προσφέροντας άριστα αποτελέσματα στη βελτίωση της γονιμότητας και την ανακούφιση των συμπτωμάτων. Αν κάποιος άνδρας αντιμετωπίζει συμπτώματα που παραπέμπουν σε κιρσοκήλη ή δυσκολία τεκνοποίησης, ο Χειρουργός Ουρολόγος Δρ. Βασίλειος Μυγδάλης εφαρμόζει τις πιο σύγχρονες χειρουργικές τεχνικές για την οριστική αντιμετώπιση του προβλήματος.